کد مطلب:44540 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

اهلتسنن، هر چه بعد از شوهر بماند (مال و ملك)، به زن ارث ميدهند، ولي شيعه به زن ارث نميدهند; به اين دليل دختران شيعه، همسر آنان ميشوند، ولي دختران اهلتسنن با مردان شيعه ازدواج نميكنند; اين در كدام آيه است كه زن از زمين ارث نميبرد؟

خداوند در سورة نسأ، دربارة ارث زن ميفرمايد: ولَهُنَّ الرُّبُعُ مِمّا تَرَكتُم اِن لَم يَكُن لَكُم ولَدٌ فَاِن كانَ لَكُم وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمّا تَرَكتُم; (نسأ، 12) و براي زنان شما، يك چهارم ميراث شما است، اگر فرزندي نداشته باشيد، و اگر براي شما فرزندي باشد، يك هشتم، از آنِ آنها ميباشد. ظاهر آية شريفه نشان ميدهد زن از همة آنچه شوهر از خود باقي گذاشته ـ چه زمين چه غير آن ـ ارث ميبرد، ولي براساس روايات امامان معصوم: اين آيه تخصيص خورده و زن از زمين و خانه و مانند آن ارث نميبرد. اين تذكر لازم است كه، تخصيص خوردن عام به خاص، مطلبي نيست كه شيعه و اهلسنت اختراع كرده باشند، و اهلسنّت نيز آن را قبول دارد. اين مطلب، يك مسئله عقلايي است كه گاهي كسي به طور عام سخن ميگويد و بعد از مدّتي ـ يا بلافاصله ـ آن را تخصيص ميزند; براي مثال، خداوند در آية شريفة: يـَاَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا اَوفوا بِالعُقودِ; (مائده، 1) اي كساني كه ايمان آوردهايد! به پيمانها ]و قراردادها[ وفا كنيد. در جاي ديگر آمده است: به هر پيماني و قراردادي وفا كنيد، ولي همة مسلمانان قبول دارند كه اگر قرارداد و پيماني، شرعي نبود، لازم نيست وفا كنند، بلكه اگر قرارداد بر حرام است، حرام است كه وفا كنند.(جواهرالكلام، شيخ محمدحسن نجفي، ج 93، ص 200 ـ 215، نشر دارالكتب الاسلاميه، تهران.)در ضمن بايد يادآور شد كه روايات امامان:، مانند آيات قرآن، معتبر است، زيرا خود پيامبر9 فرمود: من ميروم، ولي دو چيز گرانبها در ميان شما ميگذارم; مادام كه به هر دو تمسّك كنيد، گمراه نميشويد و تا روز قيامت، اين دو از يكديگر جدا نميشوند.(حديثالثقلين، از نشريّات دارالتقريب بين المذاهب الاسلاميّة، 1374.'û ق.)

البته يادآوري اين نكته لازم است كه ديدگاه مذكور در ارث زن، ديدگاه مشهور فقهاي شيعه است، نه تمام فقهاي آن، زيرا برخي فقهاي شيعه به اين نظر، فتوا ندادهاند، چنانكه برخي روايات نيز بر اين مطلب دلالت دارد كه زن، از همة آنچه از شوهر مانده است، ارث ميبرد: يرثها و ترثه من كل شيء ترك و تركت; زن و شوهر، هر يك، از همه دارايي يكديگر ارث ميبرند.(وسائلالشيعه، شيخ حرّ عاملي، ج 17، ص 515، ح 2، نشر دار احيأ التراث العربي، بيروت. و ر.ك: مقالة ارث زنان از همة دارايي شوهر يا بخشي از آن؟ فصلنامة فقه، مسلسل 15 ـ 16، ص 41 ـ 128، نشر دفتر تبليغات اسلامي.)

در پايان، شايسته است يادآوري شود كه هر چند خداوند در قرآن، حقوق مالي زن و شوهر را محترم دانسته آن را با حدود دقيقي معين كرده است، هرگز اين مطلب را معياري براي ازدواج قرار نداده است; اين چنين برخوردي نسبت به همسر، برخورد ابزاري و دور از شئون انساني است. ازدواج در منطق قرآن، اجراي سنّت الهي (نور، 32) است كه براي رسيدن به اهداف مقدسي، همچون حفظ نسل (بقره، 228)، تكميل دين و محفوظ ماندن از گناه و تربيت فرزندان صالح و آرامش و مانند اينها انجام ميگيرد كه نه تنها در نظر گرفتن مسائل اقتصادي را معيار انتخاب و ازدواج قرار نميدهد، بلكه ميفرمايد: نبايد فقر اقتصادي، مانع ازدواج شود: اِن يَكونوا فُقَرأَ يُغنِهِمُ اللّهُ مِن فَضلِهِ; (نور، 32) اگر فقير و تنگدست باشند، خداوند آنان را از فضل خود بينياز ميكند.